Việc chăm sóc và hỗ trợ cho trẻ em và thanh thiếu niên bị bỏ rơi ở rìa xã hội cũng như phạm nhân trong trại giam đòi hỏi một hệ thống toàn diện và sự phối hợp liên ngành. Để đạt được mục tiêu này, Hội Công tác Xã hội Tư pháp Đài Loan kết hợp với Nhà tù Gia Nghĩa thuộc Cục Cải huấn Bộ Tư pháp đã tổ chức “Kế hoạch phát triển mạng lưới khu vực về công tác xã hội tư pháp” vào ngày 16 tháng 6 năm 2025 tại Hội trường Nhật Tân của Nhà tù cũ Gia Nghĩa. Hội nghị tập trung vào các thách thức trong việc tái hòa nhập gia đình của trẻ em được an trí và việc chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ tâm lý cho phạm nhân. Hội nghị mời các đơn vị về sức khỏe tâm thần, phòng chống ma túy, phúc lợi xã hội và cải huấn cùng thảo luận các khó khăn thực tiễn và giải pháp xoay quanh hai chủ đề: “Làm thế nào để trẻ em có thể trở về nhà?” và “Làm thế nào để quyền được chăm sóc sức khỏe được thực thi trong trại giam?”

Giáo sư Ngô Huệ Trinh – Chủ tịch Hội Công tác Xã hội Tư pháp Đài Loan nhấn mạnh: “Công tác xã hội tư pháp là chiếc cầu nối, giúp mỗi người từng bị gắn mác và bị lãng quên có cơ hội làm lại cuộc đời. Khi xã hội sẵn sàng trao cơ hội lần nữa, công tác xã hội tư pháp sẽ là cánh cửa mở ra hy vọng.” Bà chỉ ra rằng diễn đàn lần này thể hiện năng lực của công tác xã hội tư pháp trong việc chuyển hóa khó khăn trong hệ thống và làm nổi bật sự cần thiết của hợp tác liên ngành. Phó giáo sư Trương Lệ Ngọc – Trưởng khoa Công tác xã hội, Đại học Khoa học và Công nghệ Bình Đông, cũng phát biểu: “Giá trị của công tác xã hội tư pháp nằm ở khả năng kết nối các hệ thống chuyên môn khác nhau để hỗ trợ cá nhân và gia đình một cách thực chất.” Bà nhấn mạnh, nếu các nguồn lực địa phương tại khu vực phía Nam có thể được tích hợp hiệu quả, đây sẽ là cơ hội quan trọng để cải thiện tình trạng nguy cơ cao và thúc đẩy tái hòa nhập. Vì vậy, dù là việc tái hòa nhập gia đình cho trẻ được an trí hay chăm sóc sức khỏe cho phạm nhân, thì một hệ thống đơn lẻ khó có thể giải quyết được những vấn đề phức tạp này.

Phiên họp buổi sáng tập trung thảo luận sâu về chủ đề “Quyền làm cha mẹ của người nghiện ma túy, việc an trí con cái và tái hòa nhập gia đình.” Cô Giang Diên Nghi – Giám sát viên Trung tâm phòng chống tác hại ma túy thành phố Gia Nghĩa cho biết, nhiều cha mẹ nghiện ma túy cảm thấy bất lực và dằn vặt sau khi con bị đưa đi an trí, niềm tin của xã hội đối với họ gần như bằng không. Cô chia sẻ: “Chúng tôi không phải là không muốn làm cha mẹ” – đó là tiếng lòng của nhiều phụ huynh trong các gia đình có người nghiện.

Cô Lữ Tú Quyên – nhân viên xã hội phụ trách cha mẹ tại Liên minh Hạnh phúc Thế giới Đài Loan và cô Thái Dĩnh Tuyên – nhân viên xã hội cao cấp tại Sở Xã hội huyện Gia Nghĩa, thông qua các trường hợp thực tiễn đã cho thấy: hệ thống an trí tuy bảo vệ sự an toàn của trẻ, nhưng đồng thời cũng vô hình trung làm mất đi khả năng tái hòa nhập của gia đình. Các cô kêu gọi thay thế việc gán nhãn tĩnh bằng đánh giá động, để sau khi phụ huynh được điều trị và hỗ trợ, có thể lấy lại hy vọng và khả năng chăm sóc con cái, để “trở về nhà” không còn là giấc mơ. Đây không chỉ là vấn đề nhân quyền mà còn là cốt lõi của quyền lợi tốt nhất dành cho trẻ em.

Phiên họp buổi chiều tập trung vào chủ đề “Quyền được chăm sóc sức khỏe của phạm nhân và biện pháp phòng ngừa tự tử.” Phó giám thị nhà tù Gia Nghĩa – ông Chung Chí Hoằng nhấn mạnh: “Phạm nhân không nên trở thành nhóm người bị loại khỏi quyền cơ bản được Hiến pháp bảo vệ. Theo quan điểm của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho phạm nhân cần được kết nối với hệ thống y tế cộng đồng để họ nhận được sự chăm sóc y tế tương tự như người dân.” Do đó, việc bảo vệ sức khỏe cho phạm nhân cần có sự nỗ lực phối hợp giữa cơ quan y tế và cơ quan cải huấn.

Chuyên viên tâm lý lâm sàng Lương Gia Linh và nhân viên xã hội Vương Hoằng Mẫn thông qua việc chia sẻ các trường hợp phạm nhân có hành vi tự tử trước khi vào trại, đã đối thoại với cộng đồng để xây dựng mô hình hợp tác liên ngành và mạng lưới tài nguyên đa dạng, từ đó cung cấp dịch vụ kết nối xuyên suốt trước và sau khi ra trại. Bà Dương Chỉ Vy – Giám sát viên Sở Y tế huyện Gia Nghĩa cho biết, trung tâm sức khỏe tâm thần cộng đồng có đủ năng lực đảm nhận một phần công việc hỗ trợ tâm lý cho hệ thống cải huấn. Tuy nhiên, trong quá trình hợp tác, vẫn gặp phải những thách thức lớn về việc kết nối hệ thống và luồng chuyển giao tài nguyên. Ban tổ chức kỳ vọng rằng thông qua việc tăng cường hợp tác ngang hàng giữa các lĩnh vực y tế, tâm lý, xã hội và trại giam, có thể bảo đảm quyền được chăm sóc sức khỏe cho phạm nhân.

Ông Hoa Thiệu Na Pháp Lưu – Phó trưởng Ban Y tế Cục Cải huấn, Bộ Tư pháp cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác xã hội tư pháp, đồng thời bày tỏ rằng các cơ quan cải huấn sẽ tiếp tục hợp tác liên ngành với các mạng lưới liên quan nhằm thúc đẩy giao lưu chuyên môn và tích hợp nguồn lực. Diễn đàn lần này không chỉ đánh dấu bước tiến trong việc củng cố mạng lưới công tác xã hội tư pháp mà còn đặt nền móng vững chắc cho sự hợp tác liên ngành bền vững trong tương lai.